ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Dersin amacı: Bilime ilişkin temel kavramları tanımak; bilimin temel özelliklerini, işlevlerini ve amaçlarını kavramak; nicel ve nitel araştırma tekniklerinin özelliklerini kavrayarak yapılacak bilimsel araştırmalarda uygun yöntemi seçebilmek; veri toplama, verileri yorumlama ve raporlaştırma becerilerini geliştirmek.
Dersin içeriği: Bilim ve temel kavramlar (olgu, bilgi, mutlak, doğru, yanlış, evrensel bilgi v.b.), bilim tarihine ilişkin temel bilgiler, bilimsel araştırmanın yapısı, bilimsel yöntemler ve bu yöntemlere ilişkin farklı görüşler, problem, araştırma modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması ve veri toplama yöntemleri (nicel ve nitel veri toplama teknikleri), verilerin kaydedilmesi, analizi, yorumlanması ve raporlaştırılması.
TÜRKÇE ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Dersin Amacı: Türkçe öğretiminde kullanılan genel öğretim starejilerini, yöntemlerini ve tekniklerini kavrayıp uygular. Türkçe Dersi Programını (2006) ve ders kitaplarını inceleyip değerlendirir.
Dersin İçeriği: Alana özgü temel kavramlar ve bu kavramların alan öğretimiyle ilişkisi, alanının başta Anayasa ve Milli Eğitim Temel Yasası olmak üzere yasal dayanakları, alan öğretiminin genel amaçları, kullanılan yöntem, teknik, araç-gereç ve materyaller. İlgili Öğretim Programının incelenmesi(amaç, kazanım, tema, ünite, etkinlik, v.b.). Ders, öğretmen ve öğrenci çalışma kitabı örneklerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi.
TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE SÜRELİ YAYIN İNCELEMELERİ
Dersin Amacı: Türkçe Öğretiminde uzmanlaşması ve de akademik bakış kazanması için bu alanda yapılmış olan akademik çalışmaları gözden geçirmek.
Dersin İçeriği:
I. Akademik Çalışmaların Sınıflandırılması
A. Yayımlanmamış Akademik Çalışmalar
1. Yüksek Lisans Tezleri
2. Doktora Tezleri
B. Yayımlanmış Akademik Çalışmalar
1. Ulusal Dergilerde Yayımlanmış Çalışmalar
2. Uluslararası Dergilerde Yayımlanmış Çalışmalar
C. İçeriklerine (Konusuna) Göre Akademik Çalışmalar
1. Dinleme Becerisi ile İlgili Olan Akademik Çalışmalar
2. Konuşma Becerisi ile İlgili Olan Akademik Çalışmalar
3. Okuma Becerisi ile İlgili Olan Akademik Çalışmalar
4. Yazma Becerisi ile İlgili Olan Akademik Çalışmalar
5. Dilbilgisi Öğretimi ile İlgili Olan Akademik Çalışmalar
6. Diğer Konular ile İlgili Olan Akademik Çalışmalar
II. Sınıflandırmalar Doğrultusunda Akademik Çalışma İncelemeleri
EKRAN OKUMA VE YAZMA
Dersin Amacı: Dersin amacı öğrencilerin dijital araçlar yoluyla ekran okuma ve yazma becerilerine yönelik ilkeleri ve özellikleri uygulamalı olarak kavraması ve değerlendirmesidir.
Dersin İçeriği: Bilgisayar ve internetin yaygınlaşmasıyla çoklu tarz okuryazarlık kavramına bağlı olarak alanyazında ağ (web) okuma, görsel okuma, çevrimiçi okuma gibi okuryazarlık kavramlarına rastlanmaktadır. Bu kavramların oluşmasındaki temel etken, metinsel bilginin ekran aracılığıyla verilmesi ve okuma metinlerinin bilgisayar ortamına taşınarak bu ortamlarda elektronik metin şekline getirilmesidir. Bu bağlamda dersin içeriği şu şekilde sıralanmaktadır:
Ekran okuma ve yazmanın özelliklerinin tanıtılması, ekran okuma ve yazma üzerine yapılan yerli ve yabancı araştırmalar, ekran okuma ve yazma becerilerini geliştirmesi, ekran okuma ve yazma yöntem, teknik ve özelliklerini dikkate alarak etkinlik geliştirme.
TÜRK EDEBİYATINDA OKUR MERKEZLİ YAKLAŞIMLAR
Dersin Amacı:Dersin ana amacı, özellikle Cumhuriyet döneminde yazılan modern ve postmodern eserlerin anlaşılmasında okur merkezli kuramların önemini ortaya koymak ve ana dili eğitiminde bu kuramlardan yararlanmanın yollarını göstermektir. Böylece edebi estetiğe sahip bireylerin yetişmesine katkı sağlamaktır.
Dersin İçeriği:Bu derste başlıca okur merkezli kuramların tanıtılması ve tartışılması hedeflenmektedir. Dersin bitiminde öğrenciler, eleştirel bakış açıları ve yöntemleri hakkında farkındalık kazanarak okur merkezli okuma konusunda bilgi sahibi olurlar. Okur merkezli kuramlardan “Alımlama Estetiği Kuramı”na göre Türk Edebiyatından modern ve postmodern eserlerin okunması, anlamlandırılması ve Türkçe derslerindeki metinlerin bu okuma kuramlarına göre işlenmesi için ders işleme modeli oluşturulması bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.
ELEŞTİREL METİN İNCELEMELERİ
Dersin Amacı:Metin kavramı; Anlatı metinlerinin (kısa öykü) dil bilimsel bir bakışla incelenmesi. Metni oluşturan küçük yapı, büyük yapı ve üst yapı özelliklerinin belirlenmesi. Karşılaştırmalı bir yöntemle, metinlerde geçen ortak imajların, imgelerin, motif ve figürlerin incelenmesi ve Metinlerarasılık ilişkilerinin ortaya konulması. Metinlerdeki odaklama (sıklık, yoğunluk) olgusunun gerçekleştirilmesinde kullanılan dil kullanımlarının belirlenmesi.
İLERİ YAZMA TEKNİKLERİ
Dersin Amacı: Dersin öğretim açısından iki perspektifi bulunmaktadır: araştırma ve yazma. Derste dil ve edebiyat alanında bilinen metod ve tekniklerin (genelde MLA stili kullanılmakla beraber bazı durumlarda APA ve başka yazım stilleri de uygulanabilir veya yeni stiller önerilebilir) teorik olarak öğrenilmesi ve uygulanması yoluyla öğrencileri sistemli araştırma ve yazma faaliyetlerine hazırlamak amaçlanmaktadır.
DİL BİLİMİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR
Dersin Amacı:Bu ders, dil biliminin 20.yüzyılın başından itibaren geçirdiği tarihsel gelişimin sonrasında bugün özellikle dil ve edebiyat eğitimine ne tür katkılar yaptığı noktasında yüksek lisans öğrencilerini bilgilendirmek amacını taşımaktadır.
Dersin İçeriği: Dil biliminin tanımı, kapsamı, dilin genel özellikleri, dil bilim yaklaşımları, söz dizimi, ses bilgisi, ses bilimi, biçim bilimi, anlam bilimi gibi dil biliminin alt kollarının tarihsel süreçteki gelişimi, dil öğretimi ve dil bilim ilişkisi.
STANDART TÜRKÇENİN SORUNLARI VE TEMEL KAYNAKLARI
Dersin Amacı: Bu dersin amacı; yüksek lisans öğrenimi gören öğrencilerin, Türkiye Türkçesindeki tartışmalı konuları modern dil bilimsel yöntemler ve dönemle ilgili yerli-yabancı bilim insanları tarafından yazılan temel kaynaklar ışığında ele alıp analiz ve sentez yeteneklerini geliştirmek ve özgün yaklaşımlar ileri sürebilmelerini sağlamaktır. Ayrıca, öğrencilerin herhangi bir dil meselesi ile ilgili baş vurabileceği temel kaynakları tanıtmak ve değerlendirmek, ilgili kaynakları bilimsel içerikli bütün araştırma ve incelemelerinde etkin olarak kullanmalarını sağlamak da amaçlanmaktadır.
UYGULAMALI SÖZLÜK BİLİMİ
Dersin Amacı: Sözlük ve sözlükçülük, ana dili kullanıcılarının dil yetilerini geliştirmek için; ama daha da önemlisi ülkeler arasındaki sosyal, kültürel, diplomatik, özellikle de ticari ilişkilerin zorunlu kıldığı uluslar arası ilişkiler ve bu ilişkilerin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan bireylerin ve toplumların (hatta devletlerin) başka bir dili öğrenme ihtiyacı ve çabası sonucunda doğmuştur. Başka başka ulusların birbirleriyle ilişki kurdukları anda da anlaşma güçlüğü belirmiş, böylelikle yabancı dil öğrenme çabası başlamış ve hız kazanmıştır. İşte sözlükler hem ana dili kullanıcıları için, hem de yabancı dil öğrenenler için temel kılavuz niteliğindendir. Farklı sözlük türlerinin bilimsel yöntemler ışığında incelenmesi bu açılardan, hem de dile yeni yerleşen ögelerin, yeni gelişmelerin yansıtılması açısından büyük önem arz etmektedir.
Dersin İçeriği: Sözlük bilim tanıtılması ve geçmişi, sözlük ve sözlük türleri, günümüzde sözlük, modern bir sözlüğün hazırlanmasında geçerli olan aşamalar, modern bir sözlükte kullanılan içeriksel terimler ve kavramlar, örnek sözlük incelemeleri.
METİNLERLE EĞİTİM TARİHİ
Dersin Amacı:Biz bu derste, bilinen en eski metinlerden geçen asra kadar metinler üzerinden eğitimin geçirdiği evrimin izlerini sürmeye çalışacağız. Diğer eğitim tarihi derslerinden farklı olan tarafı, haftalık programda da belirtildiğize üzere büyük filozofların başyapıtlarında eğitim, özellikle dil eğitimi ile ilgili bölümlerin dersten önce okunması ve derste müzakere edilrmesi şeklinde gerçeşleştirmeye çalışacağız. Bununla, öğrencilere hem eğitim tarihin bilinen en eski sorunlarından biri olduğu gösterilmiş olacak, hem de belli başlı eğitim felsefeleri metinler üzerinden öğretilmiş olacaktır.
Dersin İçeriği:
Uzak doğuda eğitim
Mezepotomya ve Mısır’da eğitim
Antik Yunan ve Roma’da Eğitim
Ortaçağ Avrupa’sında eğitim
İslam Dünyasında Eğitim
Aydınlanma Çağı’nda eğitim
Modern Dönem’de eğitim
YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİ
Dersin Amacı: Yabancı dilin, özelde Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminin kuramsal ve uygulamalı olarak öğrencilere aktarılmasını sağlamaktır.
Dersin İçeriği: Yabancı dil kavramı, yabancı dil öğretimiyle ilgili kuramlar, yaklaşımlar, yöntem ve teknikler, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminin tarihçesi, alanyazını, sorunları.
ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ELEŞTİRİSİ
Dersin Amacı:Öğrencilerin, Türkiye’de Çocuk ve Gençlik Edebiyatı konusunda; Kavram eleştirisini, yazar eleştirisini, eser eleştirisini, çizer eleştirisini, editör eleştirisini, yayıncı eleştirisini ve medya eleştirisini yapabilecek düzeye gelmelerini sağlamak ve onlara eleştirel bakış açısı kazandırmaktır.
Dersin İçeriği:Çocuk, gençlik, çocuk ve gençlik edebiyatı gibi kavramlar, Elewştiri yönten ve teknikleri, bunların edebî metinlere uygulanması, yayınevi ve editör eleştirisi, yazar ve çizer eleştirisi, medya ve aile eleştirisi, Eleştiri yönteminin farklı metinlere uygulanması, ideal çocuk ve gençlik yayınlarının belirlenmesi.
TÜRKÇE EĞİTİMİNDE ŞİİR BİLGİSİ DERSLERİ
Dersin Amacı:Türkçe Eğitiminde şiirin ve şiir bilgisinin önemini kavratmak. Aristoteles’ten günümüze “poetika” konusunda iler, sürülen görüşleri öğretmek. Ayrıca son dönemin üç önemli poetikası üzerinde durarak bunların şiirler üzerinden uygulamasını yapmak.
Dersin İçeriği:Poetika konusu Aristo’dan bu yana bilinen ve incelenen bir konu olmasına rağmen Türk Edebiyatında nasıl bir gelişme göstermiştir? Eski edebiyatımızda neden batılı anlamda poetikalara rastlanmamaktadır? Bizde Tanzimatla birlikte başlayan şiir üzerindeki düşünceler nasıl gelişmiştir? Türkçe Eğitiminde Şiir Bilgisi derslerinde, yukarıdaki soruların cevapları ile birlikte bu ortak konuların bizim şairlerimiz tarafından nasıl değerlendirildiği karşılaştırmalı bir şekilde işlenecektir. Bunun yanında Cumhuriyet Devrinin üç önemli Poetikası üzerinde durulacaktır.
TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE DERS KİTAPLARI
Dersin Amacı:İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okutulan ders kitaplarını biçim, içerik ve eğitsel değerler bakımından inceleyip değerlendirir.
Dersin İçeriği:Ders kitabının bir dersin en önemli gereçlerinden biri olarak öğretimdeki yeri. Ders kitabını oluşturan dış koşullar (yasalar, yönetmelikler; okul türleri, piyasa koşulları vb.) ile iç koşulların (kullanılacak yöntemler, konu alanının özellikleri, fiziksel yapı koşulları vb.) tanıtılması ve bu konuda uygulamaların yapılması. Ders kitabı inceleme alanında dünyadaki birikimden yararlanma. Bir ders kitabında önemli olan dil, konusal bütünlük sınamayı ve sağlamlaştırmayı öngören alıştırma biçimleri ve zenginliği, Türkçe derslerinde metin seçimi ve çeşitliliği, sayfa düzeni ve grafik öğelerin kullanımı gibi öğelerin işlevi ve bunların farklı anlayışlara göre oluşturulmuş (eski-yeni) ders kitapları üzerinde uygulamalı olarak gösterilmesi. Her öğretmen adayının, kendi alanıyla ilgili bir ders kitabını çok açılı bir anlayışla kuşatabilmesi ve bir değerlendirme raporu yazması için gereken çalışmaların yapılması. Bu çalışma için Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar uygulanan farklı öğretim programları için hazırlanmış farklı anlayışlardaki ders kitapları uygulama örneği olarak kullanılmalı.
