EDEBİYATTA ESTETİK DEĞERLER
Dersin Amacı: Estetik, başlangıçta felsefenin bir alt konusu iken zamanla müstakil bir disiplin haline gelmiştir. Bu disiplin doğrudan sanatın ontolojik sorunu ile ilgilenmiş, sanat eserlerini sanat eseri yapan değerlerin neler ve nerede olduğunu inceleme konusu seçmiştir. Çalışma alanımız ilköğretim çağındaki çocukların ders ve okuma kitaplarındaki metinlerin edebi bakımdan bir değer taşıyıp taşımadıklarını incelemek olduğu için, öğrencilerimizin değerler tasnifinde bir başlık olan edebi değerleri de tanıması hiç şüphesiz çok fayfalı, hatta gerekli olacaktır.
Dersin İçeriği: Estetik nesne, estetik değer ve yargı, edebi kuramlar, edebi sanatlar, nazım ve nesir konuları ayrıntılandırılmaktadır.
İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMI VE DERS KİTAPLARINDAKİ DEĞERLER
Dersin Amacı: İlköğretim Türkçe Dersi Programı ve ders kitaplarında aktarılan açık ve örtük değerleri belirleyip örnek etkinlikler geliştirebilmek.
Dersin İçeriği: İlköğretim Türkçe Dersi Programı ve Türkçe ders kitaplarındaki açık ve örtülü değerler, metinlerle değer aktarımına ilişkin etkinlik geliştirme.
KARŞILAŞTIRMALI ANA DİLİ ÖĞRETİM PROGRAMI İNCELEMESİ
Dersin Amacı: Ülkemizde program geliştirme reform hareketlerine gelişmiş ülkelerin öğretim programları ve bu programların eğitim felsefeleri de kaynak oluşturmaktadır. Bu bağlamda farklı ülkelerin uygulamış oldukları Türkçe öğretim programları ve projelerinin irdelenmesi önem kazanmaktadır. Bu ders bu alanda doktora eğitimi alan öğrencilere Türkçe eğitiminin amaçlarını gerçekleştirecek nitelikte bir Türkçe öğretim tasarımı için eleştirel bir bakış açısı kazandıracaktır.
Dersin İçeriği: Farklı ülkelerin ana dili öğretimi programlarının tarihsel temeller, temel yaklaşım ve vizyonlar, kuramsal çerçeve, öğretim programı ögeleri (kazanımlar, içerik, eğitim durumları, ölçme-değerlendirme) bakımından karşılaştırılması.
TÜRK SOYLU ÖĞRENCİLERE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ
Dersin Amacı: Yurt dışındaki yurttaşlarımızın anadili eğitimi ihtiyaç duydukları iletişim yetisine sahip olabilmeleri açısından, çok önemlidir. Bugün yurt dışında yaşayan ve farklı bir kültür tarafından çepeçevre sarılıp kuşatılan yurttaşlarımızın sayısı üç buçuk milyona ulaşmış, yabancı ülke vatandaşlığına geçenler ve onların çocuklarıyla birlikte yurt dışındaki Türk varlığı beş milyonu bulmuştur. Kendi kültürümüzü ve kimliğimizi yurt dışında tanıtmada önemli bir güç olarak görülen vatandaşlarımızın, ciddi bir kimlik arayışı ve kültür erozyonu ile karşı karşıya oldukları sık sık dile getirilen bir saptamadır. Bu bağlamda bu dersin amacı, yurt dışında yaşayan iki dilli Türk çocuklarına verilecek anadili eğitimi ile ilgili temel kavram ve ilkeleri açıklamak, iki dilli öğrencilere verilecek anadili eğitimine ilişkin tartışmaları analiz etmek ve yurt dışındaki Türk çocuklarına verilecek ana dili eğitiminde olması gereken belli başlı nitelikleri ortaya koymaktır.
Dersin İçeriği: İki dilliliğin tanımı, iki dillilik türleri, yarım dillilik ve “eşik düzey kuramı”, iki dillilerin sözcük dağarcığı ve “kritik dönem” hipotezi, iki dillilerin eğitiminde kullanılan başlıca modeller, Avrupa Birliğinin iki dillilik politikaları, Ülkemizin iki dilli Türk soylu öğrencilerin anadili eğitimine ilişkin izlediği politikalar, Türk soylu öğrencilerin anadili eğitiminde karşılaşılan sorunlar, Türk soylu öğrencilerin dört temel dil becerilerinde en sık karşılaşılan hatalar ve çözüm önerileri.
TÜRKÇE EĞİTİMİNDE NİCEL VE NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Dersin Amacı: Bilime ilişkin temel kavramları tanımak; bilimin temel özelliklerini, işlevlerini ve amaçlarını kavramak; nicel ve nitel araştırma tekniklerinin özelliklerini kavrayarak yapılacak bilimsel araştırmalarda uygun yöntemi seçebilmek; veri toplama, verileri yorumlama ve raporlaştırma becerilerini geliştirmek.
Dersin İçeriği: Bilim ve temel kavramlar (olgu, bilgi, mutlak, doğru, yanlış, evrensel bilgi v.b.), bilim tarihine ilişkin temel bilgiler, bilimsel araştırmanın yapısı, bilimsel yöntemler ve bu yöntemlere ilişkin farklı görüşler, problem, araştırma modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması ve veri toplama yöntemleri (nicel ve nitel veri toplama teknikleri), verilerin kaydedilmesi, analizi, yorumlanması ve raporlaştırılması.
TÜRKÇE ÖĞRETİMİ YAKLAŞIM VE MODELLERİ
Dersin Amacı: Türkçe öğretiminde kullanılan geleneksel ve çağdaş yaklaşımların kavranması, bu konudaki güncel gelişmelerin takip edilerek dünyadaki ana dili öğretim yaklaşımlarının eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilmesi.
Dersin İçeriği: 20.yüzyıldan bu yana dil öğretim yaklaşımları üzerine çalışmalar yürütülmekte bu doğrultuda ana dili öğretiminde çeşitli yaklaşım ve yöntemlerden yararlanılmaktadır. Bu dersin içeriğinde dil öğretim yaklaşımları genel bir çerçevede ele alınacak daha sonra bu yaklaşımlardan tarihi süreçte ve günümüzde en çok kabul görmüş olanları davranışçı, bilişsel ve yapılandırmacı dil yaklaşımları uygulama örnekleri ile ele alınacaktır. İkinci aşamada dünyada ana dili öğretiminde kullanılan yaklaşımlar ve yapılan uygulamalar incelenecek ve son olarak incelenen yaklaşımların birbirleriyle karşılaştırılması ve değerlendirilmesi yapılacaktır.
TÜRKÇE ÖĞRETİMİ PROGRAMINA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR
Dersin Amacı: Bu dersin amacı tarihi süreçte ve günümüzde var olan Türkçe öğretim programlarını alanda edinilen ileri düzeydeki bilgi ve beceri ile eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilmektir.
Dersin İçeriği: Demirel (2004: 34)’e göre eğitimde program geliştirme, program ögeleri olan amaç, içerik, öğrenme- öğretme süreci ve değerlendirme boyutları arasındaki dinamik ilişkiler bütünüdür. Bu doğrultuda bu dersin içeriği 2006 yılında değişen ve önümüzdeki günlerde tekrar yenileceği öngörülen orta öğretim Türkçe öğretim programını alanda edinilen ileri düzeydeki bilgi ve beceri ile eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme olarak belirlenmiştir.
DÖNEMLERE GÖRE SÖZCÜK HAZİNESİNİ GELİŞTİRME YOLLARI
Dersin Amacı: İki yaşından itibaren dili kullanmaya başlayan çocuk için en önemli şey sözcük kullanmaktır. Beş yaşına kadar daha çok aile içinde temel sözcüklerle iletişimi sağlayan çocuk aile dışında da iletişimini sağlaması için sözcüğünü zenginleştirmesi gerekir. Bu dersin amacı hangi yaşlarda nasıl yollarla sözcük gerçekleşeceğine dair uygulama ve kuralları aktarmaktır.
Dersin İçeriği: Türkçe sözcükleri temelden başlayarak öğrenilmesi gereken ilk sözcükleri sınıflandırır ve yaşlara göre sözcük öğretiminin nasıl gerçekleşeceğini, hangi etkinliklerin uygulanacağını aktarır.
DİL GELİŞİMİNDE OKUMA UYGULAMALARI
Dersin Amacı: Okumanın dil gelişiminde en önemli bir beceri olduğunun farkına vardırmak ve bu sebeple okuma eğitimi verebilmek için okumayı etraflıca incelemek.
Dersin İçeriği: A. Çocukta Dil Gelişimi
1. Okul dönemi çocuklarının dili kullanma becerisi
2. Yazı dili ve konuşma dili olarak Türkçeyi kullanma becerileri
B. Okuma Eğitimi Çalışmaları
1. Okuma Eğitimi nasıl verilebilir?
2. Okuma alışkanlığı kazandırmanın alternatif yolları
3. Okuma alışkanlığının dil gelişimine katkıları
C. Okuma Yöntem ve Teknikleri
1. Türkçe Öğretimi Müfredatı kapsamındaki yöntem ve teknikler
2. Çağdaş okuma yöntem ve teknikleri
3. Görsel okuma ve Ekran okuma
TANZİMAT’TAN GÜNÜMÜZE DİLDE SADELEŞME TARTIŞMALARI
Dersin Amacı: Yenileşme dönemi Türk edebiyatı döneminde yapılan dil – Türkçe tartışmalarını inceleyip Türkiye Türkçesini hazırlayan gelişmeleri kavratarak sağlam bir dil bilinci oluşturmak.
Dersin İçeriği: Günümüz dil anlayışını ve Türkiye Türkçesini oluşturan Tanzimat, Servet-i Fünûn, Fecr-i Âti, Millî Edebiyat ve Cumhuriyet dönemlerinde yapılan dil-Türkçe tartışmaları işlenecek. Bu tartışmalara katılan isimler ve onların savundukları görüşler, öneriler, varılan sonuçlar değerlendirilecek.
TÜRKÇENİN EĞİTİMİ TARİHİ
Dersin Amacı: Türk dilinin zaman içerisinde uğradığı değişim ve gelişimleri dönemsel olarak anlatmak hedeflenmiştir.
Dersin İçeriği: Karahanlılar, Selçuklular, Osmanlı ve günümüzde Türk dilinin geçirdiği değişim ve gelişimler.
AKADEMİK METİN OLUŞTURMA TEKNİKLERİ
Dersin Amacı: Doktora adayları akademik metin oluşturabilme niteliğini kazanmış olmalıdır. Hem tezlerini, hem de makale ve bildiri metinlerini oluştururken akademik hassasiyetleri göz önünde bulundurmalı ve buna göre metinler meydana getirmelidir. Bu derste akademik metnin nasıl oluşturulabileceği hem adım adım süreç izlettirilerek, hem de akademik türler göz önünde bulundurularak akademik metin oluşturma özelliği öğrencilere kazandırılmaya çalışılacaktır.
Dersin İçeriği: Akademik metin nedir? Akademik metin türleri ve akademik metinlerin temel özelliklerinin işlenmesi planlanmıştır.
CÜMLENİN ESASLARI
Dersin Amacı: Öğretim ve uygulamada tartışmalı sonuçlarıyla karşılaştığımız cümle konusunu, bir dilbilim disiplini içinde, dayandığı ana esasları bakımından incelemek.
Dersin İçeriği: Türk dilinin cümle yapısının incelenmesi.
EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRMENİN TEMELLERİ
Dersin Amacı:
Dersin İçeriği:
KARŞILAŞTIRMALI ANA DİLİ ÖĞRETİMİ DERS KİTAPLARI İNCELEMELERİ
Dersin Amacı: Eğitim programları ile ilgili temel teori, ilke, yaklaşımlar ve uygulamalar hakkında kazanım oluşturma ve Türkçe dersi ile ilgili eğitim programları hazırlayabilme ve bir Türkçe ders programın değerlendirebilme becerisi kazandırma.
Dersin İçeriği: Planlı eğitim nedir ve niçin uygulanmalıdır, eğitimde program geliştirme temel kavramlar, ilkeler ve modeller tanıma, bir eğitim programının öğeleri ve bu öğelerin içeriğini tanıma, bir eğitim programı oluşturma ve bir eğitim programını değerlendirebilme.
TANZİMAT ROMANINDA EĞİTİM
Dersin Amacı: Edebiyatımızda Tanzimat ile birlikte başlayan roman türünde, ?sosyal fayda? ilkesinin bir gereği olarak çocuk ve genç eğitimine de yer verilmiştir. Bu ders ile birlikte özellikle yetişkin ve çocuk eğitiminin romanlarda ele alınış biçimini kavratmak. Medrese sisteminden mektep sistemine geçişte edebiyat eserlerinin fonksiyonunu ve önemini kavratmak.
Dersin İçeriği: Tanzimat dönemi ve sonrası Türk eğitim tarihi açısından önemli değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir. Bu açıdan Tanzimat devri eğitim sistemi ve yenilikler kavratılacak. Eğitim sisteminde meydana gelen bu değişiklikler Tanzimat romanına da yansımıştır. Özellikle Ahmet Mithat Efendi, Emin Nihat, Namık Kemal, Şemsettin Sami, Samipaşazade Sezai, Recaizade M.Ekrem, Nabizade Nazım ve Mehmet Murat (Mizancı)?n romanlarına yansıyan yetişkin ve çocuk eğitimi unsurları işlenecektir.
TÜRK DİLİNİN GENEL YAPI PROBLEMLERİ
Dersin Amacı: Türk dilinin dilbilim açısından oturduğu yapı incelemesi hedeflenmiştir.
Dersin İçeriği: Türk dilinin yapı unsurlarının her birinin mahiyeti ve diğerleriyle olan ilişkisi ve bu yapının Türk dili gramerciliğinde ele alınış biçiminden kaynaklanan problemler, tartışmaların incelenmesi.
TÜRKÇE EĞİTİMİ ÇALIŞMA PROJESİ: SEMİNER
Dersin Amacı: Sömestrde alınan Araştırma Yöntem ve Teknikleri dersinde araştırma yapma usulu üzerinde durulurken araştırma türleri üzerinde yeteri kadar uygulama yapma fırsatı bulunamamaktadır. Yüksek lisansa hazırlık yapacak olan adayın konu seçimine yardımcı olmak, yüksek lisans tez önerisi yazmasını göstermek, konu tespitinden önce yapılması gereken çalışmalardan uygulamalı bir şekilde bahsetmek ve çalışmayı yapma nedenini yazılı olarak hazırlamanın yanı sıra sözlü olarak sunarak yüksek lisans yapmaya hazır hale getirmek amaçlanmaktadır. Ayrıca akademik yazı türlerinden bir biyografi, bir bibliyografya, bir kitap tanıtma, bir kitap özeti hazırlatma ve bir bildiri hazırlama ve sunma uygulamalı bir şekilde gösterilerek akademik hayata hazırlanmasına yardımcı olunacaktır. Bu ders öğrencilere araştırma metodlarının çeşitliğini ve sosyal bilimler konularında yüksek lisans tezi hazırlarken tez önerisi yazmada akademik kaynakları tanıtmayı amaçlamaktadır.
Dersin İçeriği: Türkçe eğitimi çalışmaları, Türkçe Eğitimi bibliyografyası, bildiri hazırlama teknikleri ve sunumu, tez önerisi yazma usulleri ve yazımı, sahada yayınlanmış bir kitabın tanıtımı (yazılı ve sözlü).
